• تخصصی کردن نرخ های بیمه های باربری با توجه به کالاهای جدید
      نوع طبقه‌بندی موجود کالاها، در آیین‌نامه مربوط به جدول نرخ حق بیمه باربری، مربوط به سال 1352است. پس از گذشت بیش از 46 سال، شیوه‌های صادرات و واردات و شکل طبقه بندی‌های آیین‌نامه مذبور به اندازه‌ای تغییر یافته است که اساساً در بعضی موارد، کالای مورد بیمه در بیمه باربری به‌طور کامل منسوخ شده و کالاهای جدیدی پا به عرصه وجود نهاده اند.

      مباحثی پیرامون رشته بیمه‌های باربری
       محمود سبزی، کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی و بیمه

      در گذشته‌ای نه چندان دور، بیمه‌های باربری گل سرسبد رشته‌های بیمه‌ای بود و شرکت‌هایی که در این رشته از فعالیت بالایی برخوردار بودند در زمره شرکت‌های با پرستیژ و سطح بالا محسوب می‌شدند. تنوع فعالیت در این رشته هم از نظر نوع و سطح تحصیلات کارکنان فعال و هم ویژگی‌های مورد نیاز افراد برای احراز این رشته باعث شده بود که افراد بسیار کمی(به‌عنوان نماینده، کارگزار و پرسنل شرکت‌های بیمه ای) در این رشته فعال باشند. تعداد بیمه‌نامه‌های صادره این رشته به‌عنوان شاخص قدرت شرکت‌های بیمه و میزان پیشرفت کشورها محسوب می‌شد، زیرا تبادلات بالای تجاری نشان از حیات قوی اقتصادی کشورها داشت. وجود تجارت بین‌الملل و سیستم مدون حمل‌ونقل از پیش‌نیازهای الزامی سنجش رشد رشته بیمه باربری بود، از این رو این رشته به‌طور ویژه برای واردات کالاهای سرمایه‌ای با اهداف صنعتی و زیرساختی مورد استفاده بود. از علل عقب ماندگی این رشته در کشورهای جهان سوم می‌توان به وجود فعالیت‌های اقتصادای ناسالم و غیررسمی نظیر قاچاق کالا و ضعف سیستم گمرکات اشاره کرد؛ همچنین از نتایج این نوع فعالیت‌ها می‌توان به پایین بودن سهم رشته باربری در صنعت بیمه و اقتصاد آن کشور نام برد.
      با نگاهی به سیر نوسانات توسعه و رشد رشته بیمه باربری با توجه به مسائل مختلف سیاسی و اقتصادی و. . . موثر بر کشور، شاهد آن هستیم که رشته بیمه باربری طی چند سال اخیر تحولات بسیاری را تجربه کرده است. به‌طور مثال در سال 1388 دچار کاهش 23‌درصدی یا افزایش 14‌درصدی در سال 1386 بوده است. این تغییرات با توجه به بحران‌های مالی اخیر و نوسانات اقتصاد ایران در چند سال اخیر منجر به آن شده است که صدور بیمه باربری از طریق فعالیت‌های تجاری رسمی و با گشایش اعتبار امکان‌پذیر نباشد، لذا با تغییرات بسیاری روبرو شده است. این اتفاقات در کنار رخدادهای دیگر اثرگذار بر صادرات و واردات، به‌رغم افزایش ریالی و حجمی واردات ایران در سال‌های اخیر نسبت به سال‌های گذشته، نتوانسته است باعث رشد بیمه‌های باربری شود. با نگاهی به آمار و ارقام رسمی شاهد این هستیم که میزان و سهم این رشته نیز رو به نزول است و این اتفاق چندان برای صنعت بیمه ایران خوشایند نیست.

      رشته بیمه باربری/ میلیارد ریال
      الزامات ورود کالا از طریقLC(گشایش اعتبار) ، اخذ گواهی سلامت کالا، گواهی مبدا، گواهی بازرسی و استاندارد بودن کشتی و. . . همگی باعث می‌شوند که طرفین معامله ملزم به رعایت و ارائه کالاهای استاندارد با شرایط بین‌المللی و قابل قبول باشند. وجود این الزامات صدور بیمه‌نامه‌های باربری را ضروری می‌ساخت. اما امروزه شاهدیم که بسیاری از کالاهای غیراستاندارد از سوی کشورهایی نظیر چین با روش‌های غیرمعمول و خارج از سیستم بانکی در سراسر دنیا معامله می‌شود که به همین علت فاقد بیمه‌های باربری مربوطه نیز هستند.

      علیرغم کاهش فعالیت و سهم در رشته بیمه باربری در اقتصاد ایران طی چند سال اخیر، این فرصت پیش آمده تا بتوانیم به یکی از معضلات قدیمی این رشته بپردازیم :

      معضل "قدیمی بودن جدول طبقه‌بندی کالاها و نرخ‌های موجود در این جداول برای شرایط مختلف حمل‌ونقل کالا".

       استخراج اطلاعات نرخ‌های اکچوئری برای جداول حق بیمه کالاهای صادراتی و وارداتی می‌تواند به عادلانه‌تر کردن این رشته برای تاجران و شرکت‌های صادراتی و وارداتی برای ایامی که انشاء الله رونق مجدد خواهد گرفت، الزامی و حیاتی باشد.

      نوع طبقه‌بندی کالاها برای نرخ‌گذاری در سال‌های گذشته (اولین و جامعترین نرخ‌گذاری مربوط به سال 1352 است که از آن سال به بعد در قالب آیین‌نامه‌ها و بخشنامه هایی توسط شورای عالی بیمه تعدیلات کمی یافته است) هیچ‌گاه به جامعیت نزدیک نشده است. تنوع محصولات و کالاهای مورد معامله اعلام شده از سوی سازمان‌های ذیربط نظیر گمرکات، مراکز ثبت سفارش، وزارت بازرگانی و ... تغییر شیوه‌های بسته‌بندی، شیوه‌های حمل‌ونقل و. . . همه و همه می‌توانند مورد بازنگری جدی قرار بگیرند، که این امر می‌تواند محاسبات این رشته را عادلانه‌تر سازد و از انتخاب نادرست(Adverse selection) که از عوامل اثر‌گذار بر کاهش گرایش بیمه‌گذاران به این رشته بوده است، جلوگیری به عمل آورد.

       نوع طبقه‌بندی موجود کالاها، در آیین‌نامه مربوط به جدول نرخ حق بیمه باربری، مربوط به سال 1352است. پس از گذشت بیش از 46 سال، شیوه‌های صادرات و واردات و شکل طبقه بندی‌های آیین‌نامه مذبور به اندازه‌ای تغییر یافته است که اساساً در بعضی موارد، کالای مورد بیمه در بیمه باربری به‌طور کامل منسوخ شده و کالاهای جدیدی پا به عرصه وجود نهاده اند. همین امر می‌طلبد که به فکر راهکارهای جدیدی باشیم تا با هرچه تخصصی‌تر کردن نرخ‌های تازه و عدم ارائه نرخ‌های کلی بتوانیم به عادلانه‌تر کردن رشته بیمه باربری مبادرت ورزیم. انجام اقدامات اکچوئری، استخراج اطلاعات دقیق درباره میزان و نوع دسته‌بندی کالاهای تازه وارد از مبادی رسمی و غیررسمی موجود در بازار و آمار خسارت‌های بیمه باربری طی چند سال اخیر می‌توانند به این رشته کمک کند تا با استانداردهای بین‌المللی پیش برود و با ارائه نرخ‌های عادلانه و واقعی، بیمه‌گذاران بیشتری را با نرخ‌های مناسب در شرایط فعلی اقتصادی وارد صنعت بیمه سازد.

      تغییر رویکرد بیمه مرکزی به سمت احیاء نظام تعرفه‌ای با تصویب آیین‌نامه 81 نیز می‌تواند عاملی تشویقی برای این کار باشد؛ چرا که در مفاد این آیین‌نامه شرکت‌های بیمه را ملزم به ارائه نرخ‌های اکچوئری شده و تعرفه‌های اجرایی برای سال 92 کرده است و شیوه سنجش و ارزیابی شرکت‌های بیمه‌ای را در حوزه‌های فنی بر اساس کارکرد و گزارشات ارائه شده از سوی شرکت‌ها در رعایت آیین‌نامه 81 مبنا قرار خواهد داد. لذا در این شرایط پیش آمده و با توجه به این آیین‌نامه انجام شکل جدیدی از طبقه‌بندی‌های کالاهای مشمول بیمه باربری الزامی به نظر می‌رسد.

      فهرست منابع:

      1.      سالنامه‌های آماری بیمه مرکزی
      2.      کتاب بیمه بدنه کشتی، ترجمه خسرو فرشچیان، تابستان 1375، شرکت بیمه آسیا
      3.      مجموعه کامل مصوبات شورای عالی بیمه همراه قوانین و ضوابط صنعت بیمه، غلامعلی ثبات، پژوهشکده بیمه، 1387
      4.      قوانین و مقررات بازرگانی، جانعلی محمود صالحی، 1389، پژوهشکده بیمه
      5.      کلیات بیمه، آیت کریمی 1390، پژوهشکده بیمه

      منبع خبر : بیمه آنلاین - 
      ذخیره شده توسط : فاطمه فلاح 01 اردیبهشت 1392 ساعت 10:01:56  خوانده شده: 1285  نمایش چاپی