دنیای‌اقتصاد به همین مناسبت با مدیر مسوول انتشارات پوشش گستر که کتاب‌های بیمه‌ای منتشر می‌کند مصاحبه‌ای داشته است. علی اعظم محمدبیگی به عنوان مدیر مسوول این انتشارات، خود صاحب قلم است و کتاب‌ها و مقالات بیمه‌ای نسبتا زیادی نوشته یا ترجمه کرده است. وی علاوه بر وظایف اداری معمول در سازمان محل خدمت خود یعنی بیمه مرکزی، مسوولیت «هسته کارشناسی بیمه مرکزی در مذاکرات الحاق به سازمان جهانی تجارت» را بر عهده دارد. در این مصاحبه نظرات وی را درباره بازار کتاب‌های بیمه‌ای در ایران پرسیده‌ایم.
انتشارات پوشش‌گستر فعالیت در حوزه تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای را از چه سالی آغاز کرده و تاکنون چند عنوان کتاب منتشر کرده است؟
از سال 1386 و تاکنون 12 عنوان کتاب را که تماما جنبه تالیف داشته منتشر کرده است.
با توجه به فعالیت نسبتا دیرپای بیمه مرکزی در حوزه تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای، با چه هدف و انگیزه‌ای وارد این فعالیت شدید؟
ضمن آن که فعالیت‌های انتشاراتی بیمه مرکزی جای تقدیر دارد، اما واقعیت این است که این فعالیت‌ها اساسا بر تامین اطلاعات یا دانش و مهارت لازم برای دانشجویان، کارشناسان و به طور کلی، فعالان در صنعت بیمه متمرکز بوده است نه جامعه گسترده بیمه‌گذاران و بیمه شدگان. انتشارات پوشش‌گستر با هدف پر کردن خلأ نبود کتاب‌های بیمه‌ای مفید برای آشنایی عموم مردم با محصولات بیمه‌ای، به ویژه بیمه‌گذاران و بیمه شدگان موجود، یک بخش مهم از فعالیت خود را به تولید و انتشار کتاب‌های ساده برای بیمه‌گذاران و بیمه شدگان بالفعل و به تبع آن، برای بیمه‌گذاران و بیمه شدگان بالقوه در جامعه اختصاص داده است. جالب است بدانید که در کشوری مانند انگلستان که از لحاظ قدمت بیمه و میزان تقاضای جامعه برای بیمه، قابل مقایسه با ایران نیست تشکل صنفی بیمه‌گران این کشور، مبادرت به تولید و انتشار کتاب برای آشنایی شهروندان با اصول بیمه‌گری و برخی از محصولات بیمه کرده است که برخی از این کتاب‌ها به هزینه بیمه مرکزی ایران، ترجمه، چاپ و منتشر شده است.
اکنون که سخن از بیمه مرکزی و تشکل صنفی بیمه‌گران به میان آمد انتشارات پوشش‌گستر چه انتظاری از بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه و تشکل صنفی بیمه‌گران دارد؟
حتما می‌دانید که بخشی از بودجه شرکت‌های بیمه کشور صرف تبلیغ محصولات این شرکت‌ها در رسانه‌ها می‌شود. درباره ضرورت این تبلیغات شکی وجود ندارد، اما با توجه به عقب ماندگی نسبی بیمه در ایران، به نظر من یک تبلیغ موثر و کارآ برای هر شرکت بیمه این است که بخشی از هزینه های تبلیغاتی را صرف هزینه تولید کتاب‌های بیمه‌ای در جامعه کند. برخی از بیمه‌گذاران دوست یا آشنا که دید بدبینانه درباره ایفای تعهدات شرکت‌های بیمه در قبال مشتریان خود دارند مدعی هستند که شرکت‌های بیمه به دلیل نگرانی درباره افزایش آگاهی مردم از حقوق خود در قبال آنها، چنین کاری نمی‌کنند، البته در مقابل این دید بدبینانه، تجربه من این بوده است که برخی از شرکت‌ها یا نمایندگی‌های بیمه، با خریدن کتاب‌های بیمه‌ای و اهدای آن به بیمه‌گذاران یا بیمه‌شدگان، عملا در مسیر آگاه کردن آنها درباره حقوق خود گام برمی‌دارند. از این صحبت‌ها که بگذریم به‌طور کلی، انتظار ناشرانی که کتاب‌های بیمه‌ای ساده و قابل فهم برای بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان تولید و منتشر می‌کنند این است که بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه و نیز سندیکای بیمه گران ایران، بخشی از منابع مالی خود را به خرید کتاب‌های بیمه‌ای و توزیع گسترده آن در جامعه اختصاص دهند. همین جا شاید لازم باشد که بگویم که اگر برای نمونه به چند کتابخانه عمومی مراجعه کنید متوجه می‌شوید که در این کتابخانه‌ها نیز هیچ کتابی در زمینه بیمه یافت نمی‌شود. به نظر می‌رسد که این وظیفه هیات امنای کتابخانه‌های عمومی کشور یا بخش فرهنگی شهرداری‌ها باشد که برای تجهیز این کتابخانه‌ها به دست‌کم چند کتاب بیمه‌ای مفید برای عموم، اقدام کنند و البته بیمه مرکزی، شرکت‌های بیمه و سندیکای بیمه‌گران نیز در صورت نیاز از این برنامه حمایت مالی کنند.
به طور کلی، وضع تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای در کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فعالیت تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای در ایران کمابیش مانند فعالیت بیمه‌گری در کشور عقب‌مانده است و شاید از جنبه‌هایی این عقب‌ماندگی شدیدتر باشد. به نظر می‌رسد عقب‌ماندگی در عرضه کتاب‌های بیمه‌ای، عقب ماندگی کلی صنعت بیمه در ایران را بازتاب می‌دهد. برای اثبات این ادعا، دو مورد عینی را مطرح می‌کنم. اولا از نظر موضوع کتاب‌های بیمه‌ای، کتاب‌های بیمه‌ای منتشرشده در ایران هنوز از محدوده معرفی کلیات و اصول بیمه یا معرفی کلی رشته‌های بیمه فراتر نرفته است. در مقایسه، در کشورهای پیشرفته در امر بیمه در اصول مدیریت خسارت و عملیات بیمه‌گری در رشته‌های بیمه نیز کتاب منتشر شده است. ثانیا، موسسات آموزش عالی بیمه در ایران، از نظر تولید آثار نظری بیمه تقریبا هیچ فعالیتی نداشته‌اند.
آیا برای رفع عقب ماندگی در تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای، راه‌هایی را در نظر دارید؟
تغییر وضعیت موجود تولید و انتشار کتاب‌های بیمه‌ای مستلزم اقدامات و فراهم شدن شرایط متنوعی است. به نظر من مهم‌تر از همه، اولا در صورت بهبود نظارت بیمه مرکزی بر ایفای تعهدات شرکت‌های بیمه در قبال بیمه‌گذاران، بیمه شدگان و اشخاص ثالث خسارت دیده، شرکت‌های بیمه ناچار می‌شوند که عملیات بیمه‌گری و مدیریت خسارت را به نحو علمی انجام دهند و همین امر مستلزم این است که شرکت بیمه دانش و مهارت کارکنان خود را افزایش دهد و این یکی، به نوبه خود تقویت منابع علمی موجود در بازار بیمه کشور، از جمله تولید و انتشار کتاب را می‌طلبد. ثانیا، اگر شرکت‌های بیمه در کنار تبلیغات محصولات بیمه‌ای، بخشی از منابع تبلیغاتی خود را صرف آشنایی دقیق‌تر مردم با این محصولات از طریق اهدای محصولات فرهنگی مانند کتاب کنند هرچند در کوتاه مدت با انتظارات افزایش یافته بیمه‌گذاران و بیمه‌شدگان مواجه می‌شوند، اما در درازمدت، این بیمه‌گذاران و بیمه شدگان آگاه، آنها را ناگزیر از بهبود جنبه‌های فنی عملیات بیمه‌گری خود خواهند کرد.

منبع: روزنامه دنیای اقتصاد