با وجود آنکه بسیاری از رشته‌های بیمه‌ای، ضریب نفوذ قابل توجهی در جامعه دارند اما هنوز بیمه عمر با مزایای قابل توجه خود از جانب مردم مورد استقبال قرار نگرفته که این امر همکاری گسترده مسئولان ذیربط را می‌طلبد.

به‌گزارش خبرنگار اقتصادی باشگاه خبری فارس«توانا»، با پیشرفت جوامع بشری در دوره‌های مختلف نیاز‌های افراد اشکال متفاوت‌تری به خود گرفته و میل به سرمایه‌گذاری و تأمین آینده فرزندان اهمیت ویژه‌ای یافته است.

در این میان صنعت بیمه به عنوان یکی از بخش‌های اقتصادی کشور که رابطه گسترده‌ای با آحاد مردم جامعه دارد، می‌تواند با ایجاد محیطی امن برای فعالیت‌های اقتصادی اطمینان مناسبی را برای کار و تولید و سرمایه‌گذاری در کشور به وجود آورد و حتی فضای امن و آرامی نیز برای فعالیت‌های اجتماعی افراد مهیا می‌کند.

اما با وجود محسنات این صنعت و ارائه پوشش‌های مختلف هنوز آن چنان که باید شاید نتوانسته است به جایگاه مناسب خود در سطح جامعه دست پیدا کند که از این میان می‌توان به پوشش‌های عمر و پس انداز اشاره کرد که ارتباط عمیقی با ارتقاء سطح رفاه اجتماعی افراد جامعه دارد.

با مشاهده کارنامه صنعت بیمه کشورهای پیشرفته ملاحظه می‌شود نزدیک به 60 درصد از پرتفوی بیمه‌ای آنها مربوط به بیمه‌های اشخاص و به خصوص بیمه‌های عمر است.

در حالی سهم بیمه‌های زندگی در بازار بیمه ایران پایین‌تر از 6 درصد است که این آمار با توجه به وجود ظرفیت‌ها و قابلیت‌های گسترده در کشور، رقم قابل قبولی نیست.

با در نظر گرفتن این نکته که صنعت بیمه با ارائه پوشش‌هایی که لازمه یک زندگی صنعتی است توانسته تا حد مطلوبی نیازهای افراد جامعه را پاسخ دهد اما نباید از این نکته غافل شد که عمده گرایش مردم به این صنعت در حد بیمه‌های اجباری مانند اتومبیل و سازمان‌های بیمه‌گر است به صورتی که مردم اطلاع چندانی از سایر پوشش‌ها مانند مسؤلیت، درمان و به خصوص بیمه عمر و پس انداز ندارند.

دراین خصوص خبرگزاری فارس با انتشار گزارشات متفاوتی در صدد معرفی این رشته‌های بیمه به مردم بر آمده است تا ضمن بیان مزایا ومعایب این رشته‌های بیمه‌ای سطح آگهی مردم را از این رشته‌های مغفول مانده ارتقاء دهد.

در رابطه با این بیمه نامه باید گفت این رشته بیمه‌ای چهار محور پس انداز ، عمر و حوادث و از کار افتادگی و وام و مزایای خاص را تحت پوشش قرار می دهد و تنوع سنی از 15 سال تا هفتاد سال را در بر می‌گیرد.

در بیمه عمر بیمه گذار می‌تواند با صرفه جویی اندک در مخارج روزانه و پس انداز آن نزد شرکت‌های بیمه با انتخاب سرمایه بیمه‌ای مبلغ مورد نظر را به اشکال سالانه، شش ماهه، سه ماهه و ماهانه پرداخت و از سود تضمینی و سود حاصل از تشکیل منافع احتمالی استفاده کند.

حتی در صورت فوت طبیعی پس از پرداخت یک قسط استفاده‌کنندگان کل سرمایه انتخابی را دریافت و در صورت فوت در اثر حادثه دو برابر و یا در صورت درخواست چند برابر سرمایه انتخابی به بازمانده یا استفاده کننده پرداخت خواهد شد.

البته در زمان از کار افتادگی دائم، بیمه گذار از پرداخت اقساط معاف و در پایان کل سرمایه را دریافت خواهد نمود.

حتی پس از دو سال بیمه گذار می‌تواند از محل ذخیره ریاضی تا نود درصد ارزش ذخیره ریاضی (تفاوت بین ارزش فعلی تعهدات ‌بیمه‌گر و بیمه گذاران) وام دریافت نماید و همچنین سرمایه حاصل از بیمه عمر جزء ما ترک نبوده و معاف از مالیات می‌باشد.

حتی بیمه‌گذار می‌تواند با پرداخت حق بیمه به صورت یکجا در بیمه پنج ساله حدود بیست و پنج درصد و در بیمه‌های ده ساله از پنجاه درصد تخفیف استفاده کند و در صورت پرداخت بصورت سالیانه از تخفیف پنج درصدی نیز بهره‌مند خواهد شد.

موارد عنوان شده مزایای این رشته بیمه‌ای از زبان شرکت‌های بیمه دولتی است که اگر مسئولان صنعت بیمه و رسانه‌های جمعی همکاری مضاعفی با یکدیگر داشته باشند بیان مطالب فوق می‌تواند تا حد قابل توجهی ضریب نفوذ این بیمه‌نامه را با رشدمطلوبی مواجهه کند.

البته در این میان نباید از بیمه‌نامه‌های عمر شرکت‌های خصوصی غافل شد چراکه در کنار شرکت‌های دولتی خدمات مناسبی را به مردم ارائه می‌کنند.

حتی تعدادی با اختصاص سهم مطلوبی از این بیمه‌نامه با فعالیت‌های خود هرساله موفقت‌های زیادی در این رشته کسب می‌کنند.

عمده شرکت‌های بیمه خصوصی در معرفی بیمه‌نامه عمر و پس انداز علاوه بر ذکر مواردی از مطالب مذکور اظهار می‌دارند چنانچه بیمه شده در سررسید سالیانه بیمه عمر و سرمایه‌گذاری خویش به دلایلی قادر به پرداخت حق بیمه نباشد می‌تواند از اندوخته حاصل از سرمایه گذاری خویش به منظور پرداخت حق بیمه آن سال استفاده نماید. حتی چنانچه بیمه شده تمایل به افزایش یا کاهش حق بیمه داشته باشد می‌تواند تغییرات مورد نظر خویش را با آزادی کامل اعمال نماید.

بیشتر شرکت‌های بیمه تعدیل هر سال حق بیمه عمر و سرمایه گذاری را از محسنات این بیمه‌نامه عنوان می‌کنند و معتقدند تعدیل حق بیمه پرداختی به این معنی است که سرمایه بیمه عمر هر سال نسبت به سال‌های پیشین افزایش یافته و با گذشت زمان و در نظر گرفتن تورم ارزش آن به روز نگاه داشته می‌شود.

البته بعد از سال دوم قرارداد بیمه گذار قادر خواهد بود معادل 90 درصد موجودی حساب اندوخته خویش را وام دریافت کند.

*عدم تغییر سود در بیمه نامه عمر

محمدی یکی از کارشناسان صنعت بیمه در رابطه با وجه تمایز این بیمه‌نامه با سپرده‌های بانکی به خبرنگار فارس، اظهار داشت: در نظام بانکی با تغییر سیاست بانک مرکزی سود نیز تغییر می‌نماید ولی در بیمه عمر و پس انداز در هر شرایطی سود هیچ گاه کاهش نمی‌یابد و فقط در صورت تشکیل منافع افزایش خواهد یافت .

این کارشناس بیمه در ادامه افزود: اخذ وام در سیستم عمر و پس انداز در زمان اندکی بدون تشریفات اداری انجام می‌شود در حالی که دریافت وام از هر بانکی وثایق بسیاری را لازم دارد .

به گفته وی مهم‌تر از همه این اینکه در هیچ بانکی عمر انسان در برابر کل پس انداز احتمالی باضافه سود آن بیمه نخواهد شد که در بیمه عمر و پس انداز چنین امری امکان پذیر می‌باشد.

به گزارش فارس، با وجود آنکه تمام شرکت‌های بیمه مزایای قابل تأملی را برای این رشته بیمه‌ای در مقایسه با سپرده‌های بانکی در نمایندگی‌های خود به مشتریان معرفی می‌کنند چرا تاکنون این رشته در مقایسه با کشور‌های همسایه توسعه چندانی در کشور نیافته است.

* پایین بودن قدرت اقتصادی یا فقر فرهنگی

خبرنگار فارس برای بررسی هرچه بهتر موانع توسعه این رشته بیمه‌ای در سطح کشور نظرات مردم را جویا شده که به عقیده اکثریت آنها تبلغات در این رابطه اندک است به صورتی که فقط با بیمه‌نامه های اجباری آشنایی نسبی دارند.

البته برخی دیگر شرایط بد اقتصادی را مانع اساسی توسعه این بیمه نامه می‌دانند که چراکه ضریب نفوذ بیمه در کشورهایی که وضعیت اقتصادی عموم مردم آنها مناسب باشد درصد بیشتری را به خود اختصاص داده است.اما با بررسی کشورهای همسایه به ویژه هندوستان این نظر تا حدودی رد می‌شود زیرا مردم در سطح رفاه اجتماعی مطلوبی قرار ندارند ولی خرید بیمه عمر در نزد آنها فرهنگ سازی شده است.

* اطلاع‌رسانی اولین گام برای توسعه بیمه عمر در کشور

غدیر مهدوی یکی از کارشناسان صنعت بیمه عمده‌ترین دلایل عدم توسعه بیمه عمر را 5 عامل ساختاری، اقتصادی، عوامل مربوط به شرکت‌های بیمه، عوامل فرهنگی، آموزشی و اجتماعی و عوامل مربوط به دولت و سیاست‌گذاری می‌داند.

وی با اشاره به اینکه بیمه عمر در ایران را باید یک کالای لوکس برای افراد با درآمد بالا دانست تصریح کرد: سطح پایین درآمدها، اختلاف طبقاتی زیاد بین دهک‌های بالا و پایین جامعه، انحصاری بودن بازار بیمه و تأمین اجتماعی قوی از مهم‌ترین عوامل ساختاری عدم توسعه بیمه عمر در ایران محسوب می‌شود .

البته در این میان به عقیده وی نباید از تبلیغات کم و معرفی نکردن مزایای بیمه عمر توسط شرکت‌های بیمه که یکی دیگر از مهم عدم توسعه یافتگی بیمه عمر در کشور است، غافل شد.

* عدم وجود فضای رقابتی مناسب در بیمه های عمر

عمده فعالان بازار صنعت بیمه از جمله راهکارهای حل بحران بیمه‌های عمر در کشور را رفتن به سمت فضای رقابتی جدی در این صنعت می‌دانند اظهار می‌دارند؛ فضای رقابتی تأثیری در روند توسعه بیمه‌های شخص ثالث که نوعی بیمه اجباری محسوب می‌شود، ندارد در حالی که در بیمه‌های عمر فروشندگان باید به دنبال مشتریان بوده و خصوصیات و مزایای بیمه‌های خود را برای آگاهی آنها بیان کنند .

آنان با اشاره به اینکه فروش و بازاریابی بیمه‌های عمر متفاوت است، معتقدند با رقابتی شدن فضا برای بیمه‌های عمر در آینده می‌توانیم شاهد گسترش این حق بیمه‌ها در کشور باشیم .

به گزارش فارس، با توجه به موارد عنوان شده ایجاد یک یا چند شرکت تخصصی بیمه‌های زندگی به صورت مستقل می‌تواند تا حدودی توسعه بیمه عمر را به دنبال داشته باشد اما باید برای محقق شدن این امر مسئولان صنعت بیمه با ارزیابی توانگری مالی متقاضیان ورود به بازار بیمه تا حدودی تسهیلاتی را برای فعالیت آنها در نظر بگیرند.

علاوه بر ایجاد شرکت‌های تخصصی بیمه زندگی سال گذشته مسئولان بیمه‌ای کشور در مراحل آغازین واریز یارانه‌های نقدی به مردم پیشنهاداتی برای ترغیب خرید بیمه‌های عمر از طریق یارانه‌های نقدی در رسانه‌های جمعی داده بودند، اما با وجود چند دوره از واریز یارانه‌ها هنوز برنامه منسجمی از جانب آنها برای جذب یارانه‌ها بیان نشده است.

در این خصوص خسرو شاهی معاون طرح و توسعه بیمه مرکزی با اشاره به اینکه صنعت بیمه برای جذب سرمایه‌های خرد به خصوص بخش بیمه عمر بستر مناسبی است، تصریح کرد: به عقیده بنده بیمه‌های عمر با توجه به این نکته که دارای ویژگی پس اندازی هستند، بهترین مسیر جذب یارانه‌های نقدی مردم به شمار می‌آید 

به گفته وی، با ویژگی‌های خاص بیمه‌ عمر، بیمه مرکزی درصدد تدوین آیین‌نامه‌ای تحت عنوان زندگی است که حتی شرایط خاصی را برای حمایت از کسانی که این بیمه‌نامه را خریداری می‌کنند نیز لحاظ کند به صورتی که مردم در راستای آن تشویق به خریداری این بیمه نامه شوند.

این مقام مسئول بیمه مرکزی معتقد است باید منتظر ماند تا با ابلاغ آیین نامه مذکور مشخص شود صنعت بیمه چه تدابیری برای جذب سرمایه‌های خرد از جمله یارانه‌های نقدی مردم اتخاذ خواهد کرد. بنابران باید همچنان منتظر ماند و دید با گذشت دو ماه از سال جاری زمان ابلاغ آیین نامه مذکور در چه تاریخی خواهد بود.

البته در این راستا نباید از تبلیغات گسترده برای فروش رشته‌های جدید بیمه‌ای غافل شده اما با توجه به اینکه این اقدامات هزینه‌های بسیار قابل توجهی را به شرکت‌های بیمه تحمیل می‌کند و حتی آنها را در پرداخت خسارت به بیمه گذاران خود دچار مشکل خواهد کرد تعمق و همکاری مسئولان مربطه در این خصوص اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.