آیا بیمه های تکمیلی، شرکت های بیمه را به کما می برد؟!/ یادداشت نوید انصاری

متن یادداشت اختصاصی سایت تحلیلی-خبری آیین به قلم نوید انصاری، با عنوان «آیا بیمه های تکمیلی، شرکت های بیمه را به کما می برد؟!» به شرح ذیل است:

گام سوم طرح تحول نظام سلامت در نیمه دوم سال جاری توسط وزارت بهداشت و درمان آغاز شد. در این گام از طرح تحول نظام سلامت، طرح اصلاح و تغییر ارزش نسبی خدمات درمانی و پزشکی در دستور قرار گرفت و عملا با تغییر کتاب کالیفرنیا، نرخ هزینه های پزشکی با تغییر مواجه شد و طرح جدید، هزینه های پزشکی تا 5/2 برابر افزایش یافت.

مجموعه وزارت بهداشت، این طرح را یکی از گام های مفید جهت واقعی نمودن هزینه های پزشکی و ایجاد نوعی یکنواختی و همسانی در پرداخت خدمات پزشکی در بیمارستان های دولتی و خصوصی و در میان همه پزشکان ارزیابی کرد.

شاید در ابتدا به نظر می رسید که گام سوم مانند گام های اول و دوم طرح سلامت (کاهش فرانشیز و ارتقای سطح خدمات بهداشتی) موفق و بی دردسر به پیش برود.

 وزیر بهداشت و درمان با مدیران عامل شرکت های بیمه جلسه ای ترتیب داد و در راستای اجرای گام سوم، اطلاعاتی را از وضعیت جدید به مدیران شرکت های تجاری ارائه کرد و احتمالا هم برآورد می شود با تشکیل و برگزاری جلسات توجیهی و توضیحی و قول مساعد و حداکثری مدیران شرکت های بیمه، که شرکت هایشان متولیان بیمه های تکمیلی درمان هستند، کار با عافیت و به سلامت به جلو می رود و باید منتظر گام های بعد بود. ولی آنچه که به نظر می رسد به واقعیت منجر نشد و علیرغم تشکیل کمیته درمان در بیمه مرکزی و اعلام آمادگی سندیکای بیمه گران، روال بر اساس علاقه و خواست سکانداران وزارت بهداشت به جلو نرفت و وزیر و بهداشت شدیدا انتقادات را متوجه شرکت های بیمه کرد و گفت: «بیمه‌های تکمیلی بسیار بد عمل می‌کنند و متأسفانه این بیمه‌های تجاری فقط به سودشان توجه دارند و بیمه مرکزی هم فقط تماشاگر این اوضاع شده است. بیمه‌ها نه تنها همکاری نمی‌کنند بلکه آسیب هم می‌رسانند. بخش عمده‌ای از خریداران خدمت از بیمه‌های تکمیلی، دولت و دستگاه‌های دولتی هستند و نرخی را که برای امسال پرداخت کردند نرخ سال 93 است اما اکنون که در ماه دهم سال هستیم بیمه‌های تکمیلی در قراردادهای خود با جامعه پزشکی و مراکز خصوصی این 10 ماه را با نرخ سال 92 منعقد کرده‌اند.... آنجایی که من خبر دارم بیمه‌های تکمیلی قراردادهای خود را با بیمارستان‌های خصوصی در تهران بسته‌اند اما در استان‌ها هنوز انجام نشده یا به صورت موردی با برخی بیمارستان‌ها انجام شده است.»

 البته این انتقادات وزیر بهداشت، با واکنش هایی در میان بیمه گران مواجه شد؛ سید مهدی علوی رئیس هیات مدیره انجمن حرفه ای صنعت بیمه هرچند از اقدامات وزارت بهداشت در طرح سلامت تقدیر و تشکر کرد ولی صراحتا اعلام کرد اظهارات وزیر از عدم ارائه اطلاعات لازم، کافی و واقعی از شرایط بیمه درمان شرکت های بیمه بازرگانی به وی ناشی شده است.»

شاید اگر مجموعه وزارت بهداشت در اجرای گام سوم، حداقل به چند نکته توجه بیشتری می کرد، مسیر اجرا به سنگلاخ برنمی خورد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می شود:

1-منطق فعالیت شرکت های بازرگانی بیمه، منطق تجارت و سود و زیان است و این شرکت ها از قواعد تجاری برای فعالیت های خود بهره مند می شود. طرح این موضوع که این شرکت ها سودجو هستند، شاید فی الذات مذموم نباشد، چرا که سهامداران و سرمایه گذاران شرکت های تجاری بیمه در بورس به تراز سود و زیان این شرکت ها توجه می کنند و اگر شرکت سود ده نباشد یا اصلا به وجود نمی آید و یا ورشکست می شود و دیگر شرکتی نیست که بیمه تکمیلی به عهده بگیرد.

نگاه وزارت بهداشت نسبت به شرکت های بازرگانی بیمه باید با نگاه به صندوق های بیمه متفاوت باشد چرا که این دو از منطق های متفاوتی پیروی می کنند. در شرکت های بازرگانی بیمه، منطق بازرگانی و در صندوق های بیمه، منطق حمایت های اجتماعی حاکم است.

 2-هنگامی که وزارت بهداشت برای اجرای گام سوم، احتیاج به همکاری دیگر بخش های دولتی و یا خصوصی دارد، به نظر می رسد مناسب باشد که در طرح ریزی و برنامه ریزی و نحوه اجرا، آنها را هم شریک و دخیل کند، نه اینکه پس از پایان کار، دستورات را ابلاغ کند و منتظر تمکین بی چون و چرا از سوی دیگر نهادها باشد، چرا که ممکن است طرز تلقی آنها از طرح با طرز تلقی وزارت بهداشت متفاوت باشد.

حکمرانی مناسب، قواعد و آداب خود را دارد که از جمله ی آنها تدبیر امور، استفاده از تمام ظرفیت ها و ایجاد نوعی هم افزایی اغنا در اجراست.

3-اگر وزارت بهداشت به وضعیت مالی شرکت های بیمه و و ضعیت سود و زیان رشته بیمه درمان تکمیلی بیشتر و موثر توجه می کرد، احتمالا شرکت های بیمه به سودجویی متهم نمی شدند، چرا که بر اساس اطلاعات منتشر شده بیمه مرکزی، وضعیت توانگری مالی شرکت های بیمه مناسب نیست و شرکت هایی که در رتبه 1 توانگری هستند با اندک ضعفی به رتبه پایان تر سقوط می کنند و این رتبه ها، رتبه های چندان مناسبی برای ایفای تهعدات نسبت به بیمه گذاران در سال های آینده نیست.

لازم به ذکر است که بیمه درمان تکمیلی در کنار بیمه شخص ثالث از زیان ده ترین رشته های بیمه ای در کشور است و برخی از کارشناسان، ضریب خسارت آن را تا 130 درصد اعلام کرده اند.

 4- توجه به منابع بیمه های تکمیلی نیز بسیار مهم است. شرکت های بازرگانی بیمه با دریافت حق بیمه های ماهانه و تجمع آنها، نسبت به پرداخت خسارت و هزینه های درمان تکمیلی اقدام می کنندبه عبارت دیگر، منابع مالی شرکت های بیمه جهت هزینه کرد ازمجموع حق بیمه دریافتی از بیمه گذاران حاصل می شود. در وضعیت جدید افزایش ضرایب «K» در محاسبه خدمات درمانی، لازم است که شرکت های بیمه، مبالغ بیشتری را به بیمارستان های عمدتا خصوصی پرداخت کند و برای تامین این هزینه ها، چاره ای جز افزایش حق بیمه ندارد و در نتیجه با افزایش هزینه خدمات درمانی، بیمه گذاران و مردم باید مبالغ بیشتری را به عنوان حق بیمه بپردازند و در حالیکه شرکت های بازرگانی بیمه به درستی سهمی از نفت، بودجه عمومی و ... ندارند، افزایش هزینه های پزشکی عمدتا از محل پرداخت های مردمی تامین می شود.

تدبیر جدید دولت و وزارت بهداشت در گام سوم طرح تحول سلامت بالعکس گام های پیشین و مثبت، هزینه های جدید به شرکت های بیمه و مردم تحمیل می کند و عملا هزینه کرد از جیب مردم افزایش می یابد و در حالیکه وضعیت مالی شرکت بیمه به علت زیان بیمه شخص ثالث چندان تعریفی ندارد، بیمه های تکمیلی حکایت قوز بالاقوز را برای شرکت های بیمه دارد و اگر روند به همین شکل ادامه یابد، بیمه تکمیلی شرکت های بیمه را به کما می برد و در صورت حذف و ورشکستگی شرکت های بیمه، دود این اقدام فی النهایه به چشم مردم می رود و آن زمان بازگرداندان آب رفته به جوی، کمی دور از ذهن است.